Wanneer je een organisatie wil verduurzamen, heb je naast een goede strategie en gemotiveerde medewerkers ook nog een behoorlijke dosis zelfvertrouwen nodig. Afhankelijk van jullie ambities gaan jullie op zoek naar tools en oplossingen die hierbij aansluiten. Maar hoe beoordeel je of iets duurzaam genoeg of het duurzaamste is? Wanneer doe je het goed? Hoe voorkom je missers?
Het maakt niet uit waarom je wilt verduurzamen maar als je de juiste keuzes wilt maken moet je goed voor ogen houden waar het allemaal om draait. Een holistische visie is een must. Je kunt circulair ondernemen maar bijdragen aan illegale wapenhandel als je niet de hele keten in beeld hebt. En als je vermalen rubber van autobanden op sportvelden strooit heb je toch ook ergens niet goed opgelet.
Het helpt om de 4 spelregels voor duurzaamheid op jouw oplossing te projecteren. Zo voorkom je dit soort missers. Waar het zwaartepunt ligt bepaal jij zelf. Zijn er knelpunten? Ben daar dan transparant over en grijp oplossingen voor deze knelpunten aan zodra ze op je pad komen. Bij de prioritering houd je hier wel rekening mee. Wanneer er nog te veel vraagtekens bij een investering staan, doe dan alleen wat echt nu moet en stel de rest even uit. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in razend tempo op en het zou zonde zijn wanneer je juist een niet duurzame (met duidelijke knelpunten tav de spelregels) investering hebt gedaan waarvoor korte tijd later een duurzaam alternatief is. Hier zit het spanningsveld want we willen in beweging komen en kunnen niet op toekomstige ontwikkelingen blijven wachten.
Hoe pak je het aan?
Soms moet je zaken doorrekenen. Het blijkt dat het hergebruik van een ceramische toiletpot alleen zin heeft wanneer dit binnen een straal van 30 km gebeurt. Anders is de co2 uitstoot van het vervoer hoger dan wanneer er een nieuwe geplaatst zou worden. Hier schuilt een gevaar in. Je kunt namelijk alles kapot rekenen en beredeneren. Zo zijn er organisaties die bijvoorbeeld ISO of GRI zo serieus nemen dat zij twee jaar lang nodig hebben om het met gegevens te vullen. Dat is een zeer gedegen manier die op termijn zeker zijn vruchten zal afwerpen. Zeker bij grote organisaties met zeer complexe ketens is deze aanpak soms onoverkoombaar. De meeste organisaties zien echter liever wat eerder actie. Sommige hebben een innovatieve rol en proberen technieken uit, nog voor ze zich bewezen hebben. Andere organisaties investeren wel in nieuwe technieken om de ontwikkeling te stimuleren maar wachten eerst af tot de kinderziekten eruit zijn. Weer anderen wachten tot nieuwe technieken in de uitverkoop gaan om ze grootschalig toe te passen. Wat de beste methode is? Volgens mij schuilt de kracht juist in de combinatie van al die verschillende rollen. Het een kan niet zonder het ander. Laten we daarom de diversiteit omarmen. Dat is goed voor de totale ontwikkeling maar ook voor de individuele organisaties die zich met hun eigen visie en beleid kunnen onderscheiden. Zolang je maar doet wat je zegt dat je doet en staat waar je zegt voor te staan.
Het wiel uitvinden
Gezien de enorme opgave waar onze maatschappij voor staat, is een positieve flow gewenst. Samenwerking over de branches en disciplines heen om kruisbestuiving de kans te geven. Informatie delen is essentieel. Door alle overkill aan info weten wij soms niet meer waar we het moeten zoeken. Platforms zijn praktisch. Ze voorkomen dat iedereen opnieuw het wiel gaat uitvinden. Een intrinsiek gemotiveerde kwartiermaker van een duurzame koploper gaf antwoord op de vraag wanneer zijn missie geslaagd was. “als deze organisatie niet meer nodig is”. Hij deelde alle info, niet omdat hij de levensvatbaarheid van zijn organisatie op het spel wilde zetten maar omdat hij begrijpt dat er een hoger doel gediend moet worden. Hij is niet alleen. Dus mocht je nog steeds schroom hebben om info delen, vraag je dan af of de praktische info die je deelt cruciaal is voor jouw corebusiness. Mocht dat zo zijn, wordt het misschien eens tijd om die corebusiness nog eens onder de loep te nemen.
Stromingen en keurmerken
Vaak krijgen wij de vraag wat de beste keurmerken zijn. Wij stellen dan de vraag terug, waarvoor? Wil je laten zien dat je duurzaamheid serieus neemt? Dan gaat wat ons betreft de voorkeur uit naar een gedegen maatwerk visie en strategie. Heb je een bepaald keurmerk nodig om een klant te overtuigen? Zou ik dat eerst nog even in een gesprekje verifiëren en als het nodig is, doen. Besef dat een keurmerk op zich niets zegt. Ja het kost geld en je wordt zeker gedwongen om goed over jouw product (soms zelfs organisatie) na te denken, maar meestal borgt het geen systeemdenken vanuit holistische visie. Met andere woorden, focus je op een onderdeel is de kans groot dat je over het hoofd ziet welke impact je elders hebt.
Wat duurzaamheid betreft is de reis het doel. In het proces om na te denken waarom je iets doet zit de grootste winst. Of je iets vervangt door niets of door iets anders? Businesscases verschuiven van producten naar diensten, lineair wordt circulair en bezit wordt gebruik. Status is passé en vrijheid de nieuwe rijkdom. We kijken af van de natuur in plaats van dat we haar buitensluiten. De wereld staat op zijn kop en jij reist mee.